Blaise Pascal (19 Haziran 1623 – 19 Ağustos 1662)
| Tam adı | Blaise Pascal |
|---|---|
| Doğumu | 19 Haziran 1623 Clermont-Ferrand, Fransa |
| Ölümü | 19 Ağustos 1662 (39 yaşında) Paris, Fransa |
| Çağı | 17. yüzyıl felsefesi |
| Bölgesi | Batı felsefesi |
| İlgi alanları | Matematik Fizik Teoloji Felsefe |
| Önemli fikirleri | Pascal'ın Bahsi Pascal üçgeni Pascal kanunu Pascal teoremi |
Pascal Clermont-Ferrand’da doğmuş ve annesi Antoinette Begon’u üç yaşındayken kaybetmiştir.
Bilim ve matematiğe de ilgisi olan babası Étienne Pascal (1588–1651), yerel bir hakim ve “Noblesse de Robe" üyesiydi. Pascal’ın Jacqueline adında bir kız kardeşi, Gilberte adında bir ablası vardı.
Étienne Pascal eşinin ölümünden 5 yıl sonra , 1631 yılında, çocuklarıyla beraber Paris’e taşınmıştır. Yeni taşınan aile, daha sonra ailenin önemli bir üyesi olacak olan Louise Delfault’u hizmetçi olarak işe almıştır. Yeniden evlenmeyen Étienne, çocukları, özellikle oğlu Blaise, üstün zihinsel yetenek gösterdikleri için onları sadece kendisinin eğitmesi gerektiğine karar vermiştir. Küçük Pascal’ın bilim ve matematiğe üstün bir becerisi ve eğilimi vardı.
- PASCAL ÜÇGENİ:
Pascal’ın özellikle ilgisini çeken bir konu da Desargues’ın konik kesitler alanındaki çalışması olmuştur. 16 yaşındaki Pascal Desargues’ın yolundan ilerleyerek “Mystic Hexagram” denilen konu hakkında kısa bir tez yazmıştır ve matematik alanındaki ilk ciddi çalışması olan bu çalışmayı Paris’teki Père Mersenne’ye göndermiştir. Bu çalışma bugün hala Pascal Teoremi olarak bilinmektedir. Teorem, eğer bir hexagon (6 köşeli yıldız) bir çemberin içine çizilirse zıt taraflardaki üç kesişim noktasının Pascal çizgisi denilen bir düz çizgi üzerinde olduğunu söyler.
- HESAP MAKİNESİ:
1642 yılında, daha 19 yaşında bile değilken, babasının bitmek tükenmek bilmeyen, aşırı yorucu vergi hesaplamalarına yardımcı olmak için toplama ve çıkarma yapabilen mekanik bir hesap makinesi geliştirdi (Pascaline). Bu güne kadar gelmiş olduğu bilinen 8 Pascaline’den dördü Paris’teki Musée des Arts et Métiers’de, biri Almanya’daki Zwinger müzesinde bulunmaktadır. Bu makineler 400 yıl boyunca mekanik metotla yapılan hesaplamalara, hatta sonra bilgisayar mühendisliğine öncülük edecek olmasına rağmen ticari açıdan başarılı olamamıştı. Bunun nedenlerinden biri pratikte kullanılmak için henüz elverişsiz olmasıydı, fakat asıl nedeni fazlasıyla pahalı olmasıydı. Pascal daha sonraki 10 yıl içerisinde de tasarımını geliştirmeye devam etti ve onun tasarımına dayanarak 50 civarı daha makine yapıldı.
- BAZI ESERLERİ
Bilimsel incelemeler:
Koniler Üzerine Deneme, Boşluğun İncelemesi, Çevrime İlişkin Değirmi Mektup.
Dinsel ve felsefî eserler:
Aşkın ihtirasları Üzerine Konuşma, Anılar, Tanrı İnayeti Üzerine Yazılar, Hıristiyan Dininin Savunması (ölümünden sonra "Düşünceler" adıyla yayımlandı)
- PASCAL KANUNLARI:
-Fizik biliminde havanın ağırlığı,sıvıların basıncını ve sıvı denge hali ile ilgili bildiklerini Pascal Kanunları ile ortaya koymuştur.
- Son Çalışmaları ve Ölümü
T. S. Eliot hayatının bu döneminde Pascal’ı “Münzeviler arasında bir dünya adamı, dünya adamları arasında bir münzevi” şeklinde tanımlamıştır. Pascal’ın münzevi yaşam tarzı, insanın acı çekmesinin doğal ve gerekli olduğunu söyleyen bir inançtan türemiştir. 1659 yılında Pascal ciddi anlamda hastalanmıştır. Son yıllarında sık sık doktorlarının bakımını reddedip, “Hastalık Hristiyanların doğal halidir.” demiştir.
XIV. Louis, 1661 yılında Port-Royal’deki Jansenist hareketi bastırmıştır. Buna cevap olarak, Jansenistlerin pes etmemesini sağlamak için Pascal son eserlerinden biri olan Écrit sur la signature du formulaire‘i ("Writ on the Signing of the Form") yazmıştır. O yıl içinde kardeşi Jacqueline vefat etmiştir, bu durum Pascal’ın Jansenism üzerine yaptığı tartışmalara bir son vermeye ikna etmiştir. Pascal’ın son büyük başarısı, mekanik dahiliği sayesinde, belki de ilk otobüs hattını açarak, insanların Paris içinde birçok koltuğu olan bir taşıt ile yolculuk etmesini sağlamaktır.
1662 yılında Pascal’ın hastalığı daha şiddetli bir hale gelmiş ve duygusal durumu kardeşinin ölümünden beri ciddi bir şekilde kötüleşmiştir. Sağlığının hızlı bir şekilde kaybolduğunun farkında olarak hastanedeki çaresiz hastalıklar kısmına gitmek için bir yol aramıştır fakat doktorları taşınmak için durumunun fazla değişken olduğunu açıklamışlardır. 18 Ağustos 1662’de Paris’te, Pascal havale geçirmiştir ve ölmek üzere olan kişinin vücuduna rahibin kutsal bir yağ sürmesiyle yapılan extreme unction denilen katolik kilisesi ayini yapılmıştır. Ertesi sabah vefat etmiş ve Saint-Étienne-du-Mont mezarlığına gömülmüştür. Son sözleri “Tanrı’nın beni asla terk etmemesi dileğiyle...” olmuştur.
Yaplıan otopsi sonucu midesinde ve karın bölgesindeki diğer organlarındaki ciddi problemlerin yanı sıra beyninde de hasar olduğu ortaya çıkmıştır. Otopsiye rağmen bozuk sağlığının nedeni hiçbir zaman tam olarak saptanamamıştır. Yapılan tahminlere göre verem, mide kanseri ya da ikisinin birleşimi olduğu söylenmektedir. Pascal’a eziyet eden baş ağrılarının da genel olarak beyin lezyonundan kaynaklı olduğu düşünülmektedir.
- KAYNAKÇA:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder